اثر سیلیکون روی رشد و عملکرد دو رقم گندم تحت تنش کمبود آب

چکیده: به منظور بررسی اثر همزمان تنش رطوبتی و سیلیکون در مزرعه بر شاخص های رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم زمستانه در شرایط مزرعه آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در پاییز سال 1389 انجام شد. در این آزمایش کرت-های اصلی شامل چهار سطح عدم تنش کم آبی + مصرف سیلیکون، عدم تنش کم آبی + عدم مصرف سیلیکون، تنش کم آبی + مصرف سیلیکون، تنش کم آبی + عدم مصرف سیلیکون و کرت های فرعی هم شامل دو رقم گندم الوند و پیشگام بودند. تنش کمبود آب انتهای فصل با قطع آبیاری پس از مرحله گرده افشانی اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمار تنش و سیلیکون اثر معنی-داری بر حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثرسرعت رشد محصول ، حداکثر ماده خشک، و روی صفات ارتفاع گیاه، طول پدانکل، عدد اسپاد، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت داشت و اثر متقابل تنش و سیلیکون در رقم روی صفات طول سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار بود. تیمار تنش + عدم مصرف سیلیکون عملکرد و اجزای عملکرد را کاهش داد ولی در تیمار تنش و مصرف سیلیکون این صفات به طور معنی داری افزایش یافتند در تمامی صفات مذکور تیمار عدم تنش و مصرف سیلیکون نسبت به بقیه تیمارها برتری داشت به طوری که توانست حداکثر عملکرد دانه(737/6 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک ( 297/15 تن در هکتار) را به خود اختصاص دهد. نتایج نشان داد که رقم الوند در صفات مذکور نسبت به رقم پیشگام در تیمار عدم تنش + مصرف سیلیکون نسبت به سایر تیمارها برتری داشت. رقم الوند در تیمار عدم تنش + مصرف سیلیکون نسبت به تیمار عدم تنش + عدم مصرف سیلیکون از لحاظ عملکرد دانه با میزان (303/7 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (569/14 تن در هکتار) دارای حداکثر عملکرد و رقم پیشگام با میزان عملکرد(171/6 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (014/14 تن در هکتار) بعد از الوند به خود اختصاص داد. در شرایط تنش رطوبتی و در شرایط عدم تنش، کاربرد سیلیکون نسبت به عدم کاربرد سیلیکون عملکرد و اجزای عملکرد را افزایش داد.